ᲚᲐᲙᲐᲜᲘᲐᲜᲣᲠᲘ ᲛᲝᲫᲠᲐᲝᲑᲐ

ᲒᲐᲜᲮᲔᲗᲥᲘᲚᲔᲑᲐ

1934 წელს ჟაკ ლაკანი ხდება პარიზის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოების წევრი, 1938 წელს საპატიო წევრი, ხოლო 1953 წელს ამ ასოციაციის პრეზიდენტი. 50-იანი წლებიდან პარიზის ფსიქოანალიტიკურ საზოგადოებაში დაიწყო განხეთქილებებისა და კონფლიქტის ხანგრძლივი პერიოდი, რამაც ფრანგული ჯგუფი ორად გახლიჩა. დაპირისპირება წარმოიშვა ჟაკ ლაკანსა და საშა ნახტს შორის. დღეს უკვე ეჭვს გარეშეა, რომ კონფლიქტის მიზეზები პიროვნული იყო. საქმე ეხებოდა პიროვნულ დაპირისპირებებს უფრო მეტად, ვიდრე თეორიულ ან კლინიკურ პოზიციებს შორის უთანხმოებას. ჟაკ ლაკანსა და საშა ნახტს შორის თავიდან არა მხოლოდ კოლეგიალური, არამედ მჭიდრო მეგობრული ურთიერთობა დამყარდა, რაც მოგვიანებით ნამდვილ მტრობად იქცა. კონფლიქტის ერთ-ერთ ფსიქოლოგიურ მიზეზად სახელდება ის, რომ ვიწრო წრეში, რომელიც ანალიტიკოსთა ძირითად ბირთვს შეადგენდა პარიზის ფსიქოანალიტიკურ საზოგადოებაში ერთად, ფაქტიურად ერთ სამუშაო სივრცეში მოეყარა თავი, როგორც ანალიტიკოსებს, ასევე მათ მიერ გაანალიზებულ წევრებს, რამაც დაპირისპირება ტრანსფერენტული ასპექტებით კიდევ უფრო მეტად დაამძიმა. საბოლოოდ პიროვნებებს შორის დაწყებული დაპირისპირება იდეოლოგიური კონფლიქტის სახეს იძენს. საშა ნახტი ემხრობოდა ტრადიციულ, ფსიქოანალიტიკოსის ფორმირების ლამის სამედიცინო-საუნივერსიტეტო მოდელს, მაშინ როდესაც ლაკანი ცდილობდა ფორმაცია ბევრად უფრო მოქნილ, სუბიექტზე და მის არაცნობიერ პროცესებზე მორგებული პროცედურისათვის დაექვემდებარებინა. მიიჩნევდა რა რომ ფსიქოანალიტიკოსის ფორმაცია მისი არაცნობიერის ფორმაციას ნიშნავდა, რომელსაც უნდა გაეთვალისწინებინა არა ერთგვარი კურსუსი, „საუნივერსიტეტო კურიკულუმი“, არამედ სუბიექტისა და მისი არაცნობიერის განუმეორებელი დინამიკა. განხეთქილების საბაბად საბოლოოდ იქცა თავად ფსიქოანალიტიკური პრაქტიკა და ამ პრაქტიკასთან დაკავშირებული უთანხმოება: პირველი თაობის ფსიქოანალიტიკოსებისთვის ფსიქოანალიტიკური „კურსი“ შედგებოდა კვირაში 5 ან 6  ერთ საათიანი სეანსისაგან.  ფრანგი ანალიტიკოსები სეანსის ხანგრძლივობას 45 წუთამდე ამცირებენ, ხოლო სიხშირეს 3-4 სეანსამდე კვირაში. ლაკანი ამ თვალსაზრისით უფრო შორს მიდის და შემოაქვს ე.წ. სეანსების ვარიაბილური დრო, როგორც თეორიულ-ტექნიკური სიახლე. ვარიაბილური დრო ეწინააღმდეგებოდა სეანსების ფიქსირებული დროის საერთაშორისოდ აღიარებულ წესს. ჟაკ ლაკანის თეორიული და კლინიკური არგუმენტები საკმარისი უნდა ყოფილიყო საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკური ასოციაციის, განსაკუთრებით კი ფრანგი კოლეგების დარწმუნებაში მიეღოთ ვარიაბილური დროის ახალი წესი, თუმცა ეს პარიზის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოების წევრებმა მიიჩნიეს, როგორც საერთო ფუნდამენტური წესის დარღვევა, რამაც კონფლიქტი ლაკანისა და საშა ნახტის ჯგუფებს შორის კიდევ უფრო გაამწვავა. ლაკანი მიიჩნევდა, რომ სეანსების ფიქსირებული დრო არ ითვალისწინებდა არაცნობიერში დროის საკითხის უკიდურეს პრობლემატურობას, აგრეთვე სუბიექტის ფსიქიკურ ტემპორალობას, ე.ი. სუბიექტურ დროს. გარდა ამისა, ლაკანი უკიდურესად დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა ანალიტიკოსის უფლებას ნებისმიერად შეეწყვიტა სეანსი, ფიქსირებული დროის დასრულებამდე, რასაც ის ანალიტიკურ აქტს უწოდებს და ინტერპრეტაციის სტატუსს ანიჭებს. უფრო ზუსტად თუ ვიტყვით, სეანსების ვარიაბილური დრო გულისხმობს პროცესის ისეთ დროს შეწყვეტას, რომელმაც სიმბოლური მნიშვნელობა უნდა შეიძინოს და შეცვალოს პაციენტის ფსიქიკური ეკონომია, წყვეტამ უნდა იმუშაოს, როგორც ინტერპრეტაციამ ტრანსფერში. სეანსები ვარიაბილური დროის მიხედვით დროზე ადრე მაშინ წყდება თუ პაციენტმა თქვა რაღაც რაც უკიდურესად მნიშვნელოვანია ანალიზის დროს. სიმბოლური წყვეტა კიდევ უფრო ნათლად წარმოაჩენს ამ ნათქვამს და არ აძლევს დროს, არ უტოვებს შანსს რეზისტენტულობას, რომლის ძალითაც ლამის საკრალური მომენტი სეანსზე ფუჭი მონოლოგებით შეიძლება ნიველირდეს. ლაკანი რომში წარდგენილი ცნობილი მოხსენების დროს ამბობს: „ფსიქოანალიტიკოსს არასდროს შეუძლია წინასწარ იცოდეს და გაითვალისწინოს აუცილებელი დრო, რომელიც სუბიექტის გაგებისათვის არის საჭირო, სუბიექტის, რომელიც სიმბოლური წესრიგის ნაწილია. ანალიტიკოსმა თავი უნდა აარიდოს ფიქსირებული დროის გამოყენებას. ფიქსირებული დრო არ უნდა წარმოადგენდეს, რაღაცას რასაც სუბიექტი დაეყრდნობა და რაც მას გაქცევაში, თავის დაძვრენაში [იგულისხმება რეზისტენტულობა] შეუწყობს ხელს.

​

ლაკანს კოლეგები ურჩევენ შეწყვიტოს სეანსების ვარიაბილური დროის გამოყენება. თითქოს ის თანხმდება მათ, მაგრამ საბოლოო ჯამში არასდროს იტყვის უარს ამ წესზე. 1953 წელს სეანსების ვარიაბილური დროის მიზეზით ფრანგული ფსიქოანალიტიკური სკოლა ორად იყოფა. ფუძნდება ფსიქოანალიზის ინსტიტუტი, რომელიც ანალიტიკოსის ფორმაციის გარანტორი უნდა გახდეს საფრანგეთში. ლაკანი ფსიქოანალიზის ინსტიტუტისთვის ფორმაციის საკუთარ ვერსიაზე მუშაობს, საშა ნახტი პირიქით, ფაქტიურად ლაკანის მოდელისაგან სრულიად განსხვავებულ პროცედურას აყალიბებს, სადაც ფორმაციის ეტაპები ხისტად და დროში ფიქსირებულად არის გაწერილი. დაპირისპირებამ პიკს მიაღწია. თავდაპირველად  ასოციაცია პარიზის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოება (Société Psychanalitique de Paris SPP) დემონსტრაციულად დატოვა ფავეზ-ბუტონიემ, ფრანსუაზ დოლტომ, ბლანშ რევერშონ ჟუვმა, დანიელ ლაგაშმა და სხვებმა...). ისინი აფუძნებენ ახალ ასოციაციას, ახალ ჯგუფს, რომელსაც ეწოდა ფრანგული ფსიქოანალიტიკური საზოგადოება. ძალიან მალე SPP-ს რიგებს ტოვებს ჟაკ ლაკანიც და მასთან ერთდ პარიზის ფსიქოანალიტიკური საზოგადობის ნახევარზე მეტი. მათი აბსოლუტური უმრავლესობა უერთდება ახალ ჯგუფს (საფრანგეთის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოება). ამ ინსტიტუციური მნიშვნელობის აქტის მთავარ ლაფსუსს წარმოადგენდა ის ადმინისტრაციული რეალობა, რომელიც არც ერთ ფსიქოანალიტიკოსს არ გაუთვალისწინებია, როდესაც ისინი SPP-ს რიგებს ტოვებდნენ. პარიზის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოების საზღვრებს მიღმა ყოფნა ნიშნავდა საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკური ასოციაციის (IPA) ავტომატურ დატოვებას, რაც იმ დროისათვის არც ერთი დაპირისპირებული ჯგუფის ინტერესში არ შედიოდა. შეიქმნა ორ ასოციაციას შორის, საერთო წევრებისაგან შემდგარი კომისია, რომელსაც ახალი ჯგუფი (საფრანგეთის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოება) უნდა დაებრუნებინა საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკური ასოციაციის რიგებში. წინააღმდეგ შემთხვევაში ფრანგული სკოლა გახლეჩისა და დასუსტების წინაშე იდგა. კომისიამ კვლავ მოითხოვა ჟაკ ლაკანისაგან სეანსების ვარიაბილური დროის წესზე უარის თქმა, რაზეც ცხადია ფსიქოანალიზის დიდი მეტრისაგან და იმ დროისათვის უკვე ცნობილი და გავლენიანი ფრანგი მოაზროვნისაგან უარი მიიღეს. საქმე იმაშია, რომ ჟაკ ლაკანისგან საკუთარმა გუნდის წევრებმა ვერ მოითხოვეს წასულიყო კომპრომისზე და დაეთმო. მათი დიდი ნაწილი ლაკანის მიერ იყო გაანალიზებული. ლაკანის პოპულარობა იმ დროისათვის საფრანგეთში უფრო დიდი იყო ვიდრე თვით ფროიდის. ვინაიდან ლაკანი ვარიაბილური დროის ახალ წესს არ ცვლის, კომისია განდგომილი ფრანგულ ჯგუფს შემდეგ პირობას უყენებს: დაბრუნდნენ საერთაშორისო ასოციაციის რიგებში ლაკანთან ერთად, მხოლო ერთი პირობით: ლაკანსა და ფრანსუაზ დოლტოს აეკრძალოს დიდაქტიკური ანალიზის წარმოება (სეანსების ვარიაბილური დროის გამო), რაც უკვე შანტაჟი უფრო იყო ვიდრე მისაღები წინადადება, რომელმაც საბოლოოდ დააკანონა ფრანგული ფსიქოანალიტიკური სკოლის შემდგომი ინსტიტუციური გახლეჩა. ჯგუფი IPA-ის რიგებში აღად დაბრუნდა. კონფლიქტიდან 10 წლის შემდეგ ლაკანი აფუძნებს ფსიქოანალიზის ისტორიაში ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან გაერთიანებას, რომელსაც ის უწოდებს პარიზის ფროიდიანულ სკოლას (Ecole freudienne de Paris 1964). პარიზის ფროიდიანული სკოლა ლაკანიანური ფსიქოანალიზის მთავარი ცენტრი ხდება, რომელიც ლაკანისა და მისი მოსწავლეების მიერ 1953 წლიდან წარმოებული სემინარებისა და სასწავლო აქტივობების შედეგს წარმოადგენდა. ლაკანის სემინარები, რომელიც  საფრანგეთის უმაღლესი ნორმალური სკოლის ფარგლებში ულმის ქუჩაზე იმართებოდა, პარიზის ინტელექტუალური ელიტის მობილიზაციას ახდენს. სემინარებს ესწრებოდნენ არა მხოლოდ ფსიქოანალიტიკოსები და ფორმაციის პროცესში მყოფი კანდიდატები, არამედ ცნობილი ფილოსოფოსები და ფრანგი მოაზროვნეები, ეს გარემოება ლაკანიანური სწავლებისა და შემდგომში პარიზის ფროიდიანული სკოლის ირგვლივ სრულიად განუმეორებელ გრავიტაციას ქმნის, რამაც სამომავლოდ ფსიქოანალიზის განვითარებას უკიდურესად შეუწყო ხელი.

​

უნდა აღინიშნოს, რომ დღეს საფრანგეთში, როგორც ლაკანიანური, ასევე საერთაშორისო ასოციაციის წევრი ჯგუფები ნაყოფიერად თანამშრომლობენ როგორც საკუთარი ასოციაციის ფარგლებში (ფსიქოანალიტიკურ კონფერენციებზე, კოლოქვიუმებზე, სემინარებზე), აგრეთვე საუნივერსიტეტო სივრცეშიც. მაგალითად დენი დიდროს სახელობის უნივერსიტეტის ფსიქოანალიზის დეპარატმენტი (რომელიც 1960 წელს ჟან ლაპლანშის, ლაკანის ანალიზიანტის მიერ დაარსდა) ამ თანამშრომლობის ერთ-ერთ ნათელ მაგალითს წარმოადგენს. კონფლიქტი საბოლოოდ ურთიერთ თანამშრომლობით გადაილახა, თუმცა ცხადია ინსტიტუციურ-ადმინისტრაციული დაყოფა დღესაც მკაცრად არის შენარჩუნებული, ისევე როგორც განსხვავებული შეხედულებები ანალიტიკოსის ფორმაციასა და სეანსების ვარიაბილურ დროზე (განხეთქილების ორი ძირითადი საბაბი).

ფრანგულ სკოლაში განხეთქილელები ამით არ დასრულებულა:  ახალი ინსტიტუციები: „საფრანგეთის ფსიქოანალიტიკური ასოციაცია,“ რომელიც საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკურ ასოციაციას შეუერთდა და „ფსიქოანალიზის ფრანგული სკოლა,“ შემდგომში პარიზის ფროიდიანულ სკოლად წოდებული, რომელიც თავად ჟაკ ლაკანმა დააფუძნა. რამდენიმე წლის შემდეგ, 1969 წელს ფროიდიანულ სკოლაში ახალი განხეთქილება წარმოიშვა, ამჯერადაც ანალიტიკოსის ფორმაციის საკითხის ირგვლივ. შედეგად პარიზის ფროიდიანული სკოლა დატოვა პიერა ოლანიემ, ფრანსუა პერიემ და ჟან-პოლ ვალაბრეგამ. ისინი თავის მხრივ აფუძნებენ ფრანგულენოვან ფსიქოანალიტიკურ ორგანიზაციას, რომელსაც დღეს მეოთხე ჯგუფის სახელით იცნობენ. მეოთხე ჯგუფი კვლავ ასოცირდა საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკურ ასოციაციასთნ (IPA).

​

ლაკანის მიერ დაფუძნებული პარიზის ფროიდიანული სკოლა ძალიან სწრაფად ხდება მხედველობაში მისაღები ინსტიტუცია  არა მხოლოდ საფრანგეთის, არამედ საერთაშორისო მასშტაბითაც. ლაკანის სწავლება და წვლილი, რომელიც მან ფსიქოანალიზის განვითარებაში შეიტანა  სულ უფრო დიდ გავლენას იძენდა, რაც მნიშვნელოვნად გასცდა მის მიერვე დაფუძნებული ინსტიტუციის ფარგლებს. მიუხედავად ამისა, გარდაცვალებამდე ერთი წლით ადრე, 1980 წელს ლაკანმა პარიზის ფროიდიანული სკოლის დაშლის შესახებ მიიღო გადაწყვეტილება.

​

პეიზაჟი, რომელსაც დღეს საფრანგეთში ფსიქოანალიტიკური ინსტიტუციები ქმნიან, რთულად ექვემდებარება აღწერას. გარდა IPA-სთან ასოცირებული ინსტიტუციებისა (პარიზის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოება,  საფრანგეთის ფსიქოანალიტიკური ასოციაცია და მეოთხე ჯგუფი) ფრანგულ ფსიქოანალიტიკურ სკოლას ქმნიან ასოციაციები, რომლებიც 1980 წელს პარიზის ფროიდიანული სკოლის დაშლის შემდეგ წარმოიქმნა. ფსიქოანალიტიკური მოძრაობისათვის საფრანგეთში სწორედ ეს მრავალფეროვნებაა დამახასიათებელი. მიუხედავად ამისა, ეს დისპერსია საფრანგეთში გამონაკლისს არ წარმოადგენს. მრავალ ქვეყანაში ფსიქოანალიტიკურმა ასოციაციებმა განიცადეს ერთგვარი დაყოფა, რამაც მათი სიმრავლე გაზარდა. ნუთუ უნდა დავიჩივლოთ ამ სიტუაციას გამო? კითხულობს ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსი ალენ ვანიე (Alain Vanier, Introduction à la psychanalyse). გადაჭრით ამის თქმა არ შეიძლება. ალბათ უნდა დავსვათ კითხვა თუ რამდენად მართებულია ზოგიერთი ფსიქოანალიტიკოსის მოსაზრება, რომლის მიხედვითაც მხოლოდ ერთ და „ძლიერ“ ინსტიტუციას შეუძლია უზრუნველყოს ფსიქოანალიზის სიცოცხლისუნარიანობა. შეერთებულ შტატებში მხოლოდ ერთი, საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკურ ასოციაციასთან დაკავშირებული ინსტიტუცია მოქმედებს, თუმცა ამ გარემოებამ შტატებში ფსიქოანალიზი ვერ დაიცვა ყველა იმ გადახრისა და დევიაციისაგან, რომელიც ანალიზმა განიცადა ამ ქვეყანაში. ამერიკის შემთხვევა ამ თვალსაზრისით სამაგალითოა, სადაც ფსიქოანალიზმა განიცადა თეორიული დეზინტეგრაცია, ერთგვარი დისოციაცია.

​

საინტერესო იქნებოდა დაწვრილებით განგვეხილა პარიზის ფროიდიანული სკოლის დაშლის შედეგად დაფუძნებული ფსიქოანალიტიკური ინსტიტუციების ისტორია. თითოეული ეს ინსტიტუცია ეფუძნება ფსიქოანალიზის ძირითად კონცეპტებს, ისევე როგორც ლაკანის სწავლებასა და ფსიქოანალიტიკოსის ფორმაციის განსაზღვრულ წესებს. ზოგიერთი მათგანი ასეულობით და ათასობით წევრს ითვლის და საერთაშორისოდ აღიარებულია, ზოგიერთი კი რამოდენიმე ათეული წევრით შეიძლება შემოიფარგლებოდეს. ლაკანიანური ასოციაციები ფუნქციონირებენ ჟაკ ლაკანის მიერ დაფუძნებული პარიზის ფროიდიანულ სკოლაში მოქმედი წესების მიხედვით, რომლებიც ანალიტიკოსის ფორმაციასა და ასოციაციის წევრობის საკითხებს არეგულირებს. ლაკანიანური ასოციაციები ფსიქოანალიტიკოსის ფორმაციის  შედარებით რთულ გაზს ირჩევენ. როგორც საერთაშორისო ასოციაციის, ასევე ლაკანიანური ასოციაციის ფარგლებშიც ფსიქოანალიტიკოსის ფორმაცია სამ ძირითად ღერძს ეფუძნება: პირადი, ან სხვაგვარად დიდაქტიკური ანალიზი, სუპერვიზია, სხვაგვარად საკონტროლო ანალიზი (ლაკანიანურ ჟარგონზე) და თეორიული სწავლება.

პირადი ანალიზი ფორმაციის უმნიშვნელოვანესი ნაწილია, თუმცა განსხვავებით საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკური ასოციაციის სტანდარტისაგან (300 საათი), დიდაქტიკური ანალიზის საათები განსაზღვრული არ არის. კანდიდატის ანალიზი შესაძლოა მრავალი წლის განმავლობაში გრძელდებოდეს, იქამდე ვიდრე ანალიტიკოსი და კანდიდატი არ დარწმუნდებიან, რომ დიდაქტიკური ანალიზი ნამდვილად დასრულდა, ან მნიშვნელოვნად ღრმა იყო იმისათვის, რომ სუბიექტმა ფსიქოანალიტიკოსის ადგილის დაკავება შეძლოს.

იმისათვის, რომ კანდიდატს ინსტიტუციამ ანალიტიკოსის სტატუსი მიანიჭოს, აუცილებელია მინიმუმ 5 წლიანი ანალიტიკური პრაქტიკის ქონა პაციენტებთან (არა აუცილებლად კაბინეტის, არამედ ინსტიტუციის ფარგლებშიც) და ორ სხვადასხვა სუპერვაიზორთან 2 წლის განმავლობაში საკონტროლო ანალიზის გავლა. კანდიდატი დასაწყისისთვის თავისუფალი მსმენელია, რომელიც თეორიულ სწავლებასთან ერთად ასოციაციის ფარგლებში ასოციაციის წევრ ანალიტიკოსთან დიდაქტიკურ ანალიზს იწყებს. მოგვიანებით ის ჟიურის გადაწყვეტილების საფუძველზე იღებს ასოცირებული წევრის სტატუსს და 5 წლიანი ანალიტიკური პრაქტიკისა და საკონტროლო ანალიზის გავლის შემდეგ პრაქტიკოსი ანალიტიკოსის სტატუსს (გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს კანდიდატის ჟურის კომისიის წინაშე წარდგენას). 10 წლიანი ანალიტიკური პრაქტიკისა და 5 წლიანი სუპერვიზიის შემდეგ, უკვე პრაქტიკოსი ანალიტიკოსის (ე.ი. ფორმირებული ფსიქოანალიტიკოსის) სტატუსის მქონე კოლეგას  სურვილისებრ (რაც აღარ წარმოადგენს აუცილებლობას) შეუძლია წარსდგეს ჟიურის ორ განსხვავებულ ჯგუფთან, რომელმაც კანდიდატის სრულ წევრობაზე უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება. სრული წევრობის მოპოვებისათვის კანდიდატისაგან მოითხოვენ, რომ მას ფსიქოანალიზის განვითარებაში საკუთარი წვლილი ქონდეს შეტანილი (იხ. ვრცლად ფსიქოანალიტიკური ფორმაციის შესახებ ლაკანიანურ ასოციაციებში აქ).

​

ლაკანიანურ ასოციაციათა სიმრავლეს უდავოდ განაპირობებს ლაკანის შეხედულებები ანალიტიკოსის ფორმაციაზე, ისევე როგორც მისი მცდელობები, რომელიც ჯგუფის ფსიქოლოგიის (მასის ფსიქოლოგიის) სუბვერსიაში გამოიხატა. საფრანგეთში ფსიქოანალიტიკური მოძრაობის ყოველი ახალი გახლეჩისა და კონფლიქტის დროს  ჯგუფის ფსიქოლოგიის დამყარების პრევენციისათვის ლაკანის მიერ თავიდანვე გაწეული სამუშაოს ეფექტთან გვაქვს საქმე. ამ მიზეზთა გამო არ არსებობს ერთი საერთო ფედერაციული პრინციპი, ან იდეა, რომელიც ყველა ანალიტიკოსს ერთი ასოციაციის ფარგლებში გააერთიანებდა. არც ლიდერის ფიგურა და არც რომელიმე ანალიტიკოსის საყოველთაოდ ცნობილი სახელი აღმოჩნდა საკმარისი მსგავსი ერთსულოვნების დამყარებისათვის. ლაკანის მიზანი იყო ანალიტიკური ფორმაცია დაექვემდებარებინა ანალიტიკური და არა მეტრის დისკურსისათვის. სხვაგვარად თუ ვიტყვით ანალიტიკური ფორმაცია და ფსიქოანალიტიკური ასოციაცია მასის ფსიქოლოგიისაგან დაეცვა, სადაც მამის იდეალიზებული ფიგურის წინაშე კანდიდატები, ან წევრები ინფანტილურ პოზიციას იკავებენ.

​

აქ ანბანური თანდმიმდევრობით ჩამოვთვლით იმ ინსტიტუციათა სახელებს, რომლებიც პარიზის ფროიდიანული სკოლის დაშლის შედეგად წარმოიქმნა საფრანგეთში: ანალიტიკური სივრცე (ფსიქოანალიტიკური ფორმაციისა და ფროიდიანული კვლევის ასოციაცია), ფროიდიანული ანალიზი, საერთაშორისო ლაკანიანური ასოციაცია, გაერთიანება ფროიდიანული ანალიზი, ფროიდიანული სკოლა, ფსიქოანალიზის ლაკანიანური სკოლა, ზიგმუნდ ფროიდის ფსიქოანალიზის სკოლა, ერატა, , ასოციაცია პარიზის ფსიქოანალიტიკური სემინარები, ფროიდიანული ფსიქოანალიტიკური საზოგადოება და ა.შ.

​

ეს ასოციაციები ჯგუფდებიან სხვადასხვა გაერთიანებების ფარგლებში. ჩამოვთვლით მხოლოდ ევროპაში მოქმედ გაერთიანებებს: ფსიქოანალიზის ევროპული სკოლა, ევროპის ფსიქოანალიზის ფედერაცია (IPA-სთან ასოცირებული), ფსიქოანალიზის მსოფლიო ასოციაცია, კონვერგენცია და ა.შ.

​

არსებობს სხვა ჯგუფებიც, რომლებიც ასოციაციებს, ამ სიტყვის მკაცრი გაგებით არ ქმნიან: ევროპის ფონდი ფსიქოანალიზისათვის, ფსიქოანალიზისა და ფსიქიატრიის ისტორიის საზოგადოება, ფსიქოანალიზის ისტორიის საერთაშორისო საზოგადოება.

​

აღწერილი სიმრავლე არ ეწინააღმდეგება ფსიქოანალიზის განვითარებას, პირიქით ის ხელს უწყობს მას, რაზეც მეტყველებს დღეს საფრანგეთში წიგნების, პუბლიკაციების, ფსიქოანალიტიკური ჟურნალებისა და ანალიტიკური შრომების სიუხვე, ისევე როგორც ღირსეული ადგილი, რომელიც ფსიქოანალიზს საუნივერსიტეტო სწავლების დონეზე უჭირავს. ფსიქოანალიზი დღეს საფრანგეთში წარმოდგენილია ყველა ჰოსპიტალური სისტემისა და სამედიცინო დაწესებულების ფარგლებში. ფსიქოანალიტიკური პრაქტიკა და ფსიქოანალიზის ტრანსმისიაც ყოველ წელს მხოლოდ პროგრესს განიცდის.

ᲟᲐᲙ ᲚᲐᲙᲐᲜᲘ (1901-1981)

ჟაკ ლაკანი პარიზში 1901 წლის 13 აპრილს დაიბადა. მამის მხრიდან, რომლის ოჯახიც ტრადიციულად ძმარს აწარმოებდა,  ლაკანი ორლეანელია. ის მშობლების პირველი შვილია. ლაკანის დაბადებიდან ერთი წლის შემდეგ მათ ეყოლათ მეორე შვილი, ბიჭი, რომელიც 2 წელიწადში გარდაიცვალა. 1903 წელს მშობლებს გაუჩნდათ გოგონა, ლაკანის და მადლენი და ბოლოს, 1907 წელს ქვეყანას მოევლინა უმცროსი ძმა მარკ-მარი, რომელმაც მოგვიანებით ეს სახელი მარკ-ფრანსუად შეიცვალა. ლაკანის დედა ღვთისმოშიში ქალია და ოჯახური გარემო გაჟღენთილია კათოლიკური რელიგიურობით. ლაკანის მამასა და მის მშობლებს შორის მუდმივი კონფლიქტები აისახება ოჯახურ ატმოსფეროზე.  ლაკანის უმცროსი ძმა, მარკ-მარი ბენედიქტინელი ხდება.

ლაკანი ბრწყინვალე მოსწავლეა და საუკეთესო განათლებას იღებს სტანისლას კოლეჯში. გატაცებულია  ლიტერატურით და ფილოსოფიით (სპინოზა, ნიცშე, ლეიბნიცი და ა.შ.). ახალგაზრდობის წლებში მისი შეხვედრა სურეალისტებთან, განსაკუთრებით ანდრე ბრეტონთან და ფილიპ სუპოლთან გარკვეული დროის განმავლობაში განაპირობებს ლაკანის ინტელექტუალურ ცნობისმოყვარეობას.
სასკოლო განათლების შემდეგ ის სამედიცინო განათლების მიღებას იწყებს. სპეციალიზირდება ნევროლოგიისა და ფსიქიატრიის განხრით და ფსიქიატრიას ეუფლება პოლიციის პრეფექტურასთან არსებულ ფსიქიატრიულ კლინიკაში, რომელსაც ხელმძღვანელობს ფსიქიატრიის დიდი მეტრი გაეტან-გატიან დე კლერამბო, მისი „ერთადერთი მასწავლებელი“. მოგვიანებით ლაკანი სენტ-ანის კლინიკის (ცნობილი ფსიქიატრიული საავადმყოფო საფრანგეთში, რომელიც როგორც მკურნალობის, ასევე სემინარების, კონფერენციებისა და თეორიული თუ კლინიკური აღმოჩენების ადგილია. სენტ-ანი აგრეთვე ცნობილია პაციენტის კლინიკური პრეზენტაციებით, რომელსაც ჟაკ ლაკანი უძღვებოდა) ფსიქიატრიული განყოფილების ხელმძღვანელი ხდება. ის ამ პოსტზე მოწვეულია ჰენრი კლოდის მიერ, რომელმაც ფსიქიატრიული კლინიკის კარი გაუხსნა პირველ ფრანგ ფსიქოანალიტიკოსებს, რენე ლაფორგს, ანჯელო ჰესნარს, ევგენი სოკოლნიცკას და ა.შ. ლაკანის შრომები იბეჭდება ჟურნალ მინოტავრშიც, რასაც განაპირობებს მისი სიახლოვე სურიალისტებთან და სურეალისტურ მოძრაობასთან.

1932 წელს ლაკანი იცავს სადოქტორო ნაშრომს სახელწოდებით „პარანოიული ფსიქოზი და პიროვნება“. ამ ნაშრომის ძირითად საკითხს წარმოადგენს ერთ-ერთი მონოგრაფია, რომელიც ეძღვნება ე.წ. ემეს შემთხვევას. ამ შემთხვევის ანალიზის საფუძველზე ლაკანი ქმნის „თვითდასჯის პარანოიის“ ახალ ნოზოლოგიურ კატეგორიას. ნაშრომში ლაკანი დეტალურად განიხილავს და აღწერს მისი ეპოქის ფსიქიატრიას, ისევე როგორც უდიდეს კლასიკოსებს ფსიქიატრიაში. ის ცდილობს დაადასტუროს მოსაზრება, რომლის მიხედვითაც ფსიქოზი არ წარმოადგენს დეფიციტს, დეფიციტარულ ფორმაციას და დაკავშირებულია პიროვნებასთან, როგორც რთული სტრუქტურის მქონე ერთეულთან. მოგვიანებით ის შეძლებს დაასაბუთოს, რომ ფსიქოზი არა მხოლოდ დეფიციტარული ბუნების არ არის, არამედ წარმოადგენს კონსტრუქციას, რომელიც ენობრივი ელემენტებისაგან შედგება, აგებულია ენის საფუძველზე. 1923 წლიდან ლაკანი ინტერესდება გარემოს ცნებით, ისევე როგორც სოციალური რეალობით, რომელსაც ის სასიცოცხლო გარემოს უწოდებს. ამ დროისათვის ლაკანს უკვე დაწყებული აქვს პირადი ანალიზი რუდოლფ ლოვენშტაინთან და ის საკუთარ ნაშრომში ხშირად ეფუძნება ფროიდს, აგრეთვე თარგმნის ფროიდის სტატიას „ზოგიერთი ნევროტული მექანიზმის შესახებ ეჭვიანობის, პარანოიისა და ჰომოსექსუალობის დროს“, რომელიც იბეჭდება ჟურნალში „ფსიქოანალიზის ფრანგული ჟურნალი“. ლაკანის კვლევით ინტერესს, რომლის ცენტრსაც წარმოადგენს ნარცისიზმი განაპირობებს პარანოია. ამგვარად, ლაკანი ფსიქოანალიზში ფსიქოზების კვლევით შემოდის, განსხვავებით ფოიდისაგან, რომელმაც ფსიქოანალიზი ნევროზების კვლევის საფუძველზე აღმოაჩინა.

ჟაკ ლაკანი ფრანგულ ფსიქოანალიტიკურ სკოლაში მომხდარი განხეთქილების (1953 წ) შემდეგ აქტიურად მოუწოდებს ფსიქოანალიტიკოსებს დაუბრუნდნენ ფროიდის ტექსტებს, რასაც თავად ლაკანი ფროიდთან დაბრუნებას უწოდებს. ის ფროიდის ტექსტებს აანალიზებს, ასე ვთქვათ, თავიდან. ლაკანის დამოკიდებულება ფროიდის ტექსტებისადმი საკმაოდ ორთოდოქსულია. გარდაცვალებამდე რამდენიმე დღით ადრე ლაკანი საკუთარ მოსწავლეებსა და კოლეგებს ეტყვის: „პირადად მე ფროიდიანელი ვარ, თავად გადაწყვიტეთ თუ გსურთ, რომ ლაკანიანელიც იყოთ“.  1953 წელს ლაკანი იწყებს სწავლებას, რომელსაც საჯარო სემინარების სახე აქვს. ლაკანის სემინარები, არა მხოლოდ ფსიქოანალიტიკურ, არამედ საფრანგეთის ინტელექტუალურ წრეებში ძლიერ ინტერესს აღძრავს. ლაკანი ერთ სასემინარო კურსს, უძღვნიდა ერთ რომელიმე ფუნდამენტურ საკითხს ფსიქოანალიზში. 1953 წლიდან 1979 წლამდე ლაკანმა 25 სასემინარო მაგისტრალური კურსი წაიკითხა, რაც მოიცავდა 26 წლიან დაუღალავ მუშაობას სხვადასხვა ჯგუფებთან სემინარების ფარგლებში. სემინარებზე ლაკანი ფროიდის ტექსტების კლინიკურ, თეორიულ და ფილოსოფიურ გადამუშავებას ახდენს და ფსიქოანალიზს ამდიდრებს ახალი კონცეპტუალური სისტემით. 1953 წელს ლაკანი სემინარებს კითხულობს სენტ-ანის ფსიქიატრიული დაწესებულების ფარგლებში, შემდგომში პარიზის უმაღლესი ნორმალური სკოლის დიდ ამფითეატრში ულმის ქუჩაზე და ბოლოს სორბონას უნივერსიტეტსა და საფრანგეთის კოლეჯში. ფროიდის ტექსტებთან დაბრუნების მოწოდება გარდა სხვა მნიშვნელოვანი ფაქტორებისა მოტივირებული იყო ანგლოსაქსურ სკოლებზე ეგო ფსიქოლოგიის უკიდურესი გავლენით, რასაც ლაკანი განსაკუთრებით ეწინააღმდეგებოდა, განსხვავებით მისი ანალიტიკოსის, რუდოლფ ლოუენშტეინისაგან, რომელიც პირიქით, ეგო-ფსიქოლოგიის იდეებს იზიარებდა და ავითარებდა. ლაკანისათვის გაუმართლებელი იყო ანალიტიკური მკურნალობა დაფუძნებოდა მე-ს (ე.წ. მე-ს ჯანსაღ ნაწილს, ან მეს გაძლიერების იდეას ეგო-ფსიქოლოგიის მიხედვით), როგორც უკიდურესად მყიფე, წარმოსახვითი ბუნების, პროექციებზე და სპეკულარულ (სარკისებურ) ანარეკლზე დაფუძნებულ მყიფე ნარცისტულ მთლიანობას.  ფროიდის ფუნდამენტურ ტექსტებთან დაბრუნების ერთ-ერთი მიზანი ლაკანისათვის იყო თეორიული ჩიხიდან გამოსავლის პოვნა, რომელიც გამოიხატება ფროიდის მუდმივ მერყეობაში ბიოლოგიურსა და ფსიქიკურს შორის. ლაკანი შეეცადა არაცნობიერის ფროიდიანული კონცეპტი ეხსნა ბიოლოგიზმისაგან (ინსტინქტის თეორია), რაც ფსიქოანალიზს დისციპლინარულ და ეპისტემოლოგიურ დამოუკიდებლობას შესძენდა. ლაკანისათვის არაცნობიერი სტრუქტურირებულია, როგორც ენა და არა როგორც ბიოლოგიური ინსტინქტი. არაცნობიერს გააჩნია სტრუქტურა, ის არ წარმოადგენს ინსტინქტური ბუნების ტენდენციათა ქაოტურ ერთობლიობას, ან ერთგვარ მაგმას. არაცნობიერს სუბიექტთან აფუძნებს სიმბოლური რეგისტრი და ფუნდამენტური წყვეტა ენის სუბიექტთან, წყვეტა რომელიც ქმნის უფსკრულს ბუნებასა და კულტურას, მოლაპარაკე სუბიექტსა და ინსტინქტს, ბიოლოგიას შორის. სწორედ ეს გარემოება განაპირობებს ლაკანის ინტერესს სტრუქტურალიზმისა და ლინგვისტიკის მიმართ.

ლაკანი კარიერის საწყის ეტაპზე, როგორც ახალგაზრდა ფსიქიატრი, რომელიც სენტ ანის საავადმყოფოში უკვე უძღვებოდა პაციენტის კლინიკურ პრეზენტაციებს (1931 წ), ინტერესდება ფერდინანდ დე სოსურის ლინგვისტიკით (აღმნიშვნელის, აღსანიშნისა და ნიშნის თეორიით), რომელსაც ის ანრი ბერგსონის მოსწავლის, ჰენრი დელაკრუას შრომებთან ერთდ აქტიურად იყენებს ფსიქოზის ერთი შემთხვევის აღსაწერად, რომელიც ვლინდებოდა ბოდვის წერილობით ფორმებში. ლაკანი ყურადღებას ამახვილებს მიმართებაზე ენის სტრუქტურასა და ბოდვის სტრუქტურას შორის. ენისა და მეტყველების, გრამატიკისა და მორფო სინტაქსის დარღვევებზე ფსიქოზის დროს.

შეიძლება ითქვას, რომ ლაკანი ფსიქიატრიული დაწესებულების ფარგლებში აკვირდება პრეზიდენტი შრებერის მსგავს შემთხვევებს და რწმუნდება, რომ ფსიქოზი სტრუქტურირებულია, ის ახლოს დგას ენის სტრუქტურასთან და ცვლის სუბიექტის გრამატიკასა და მორფო-სინტაქსს.

ლაკანზე გავლენას ახდენს ფსიქიატრიის ფრანგული სკოლის წარმომადგენლები. ლაკანი ყოველდღიურად განიხილავს რთულ და ამოუცნობ ეტიოლოგიის კლინიკურ შემთხვევებს ფრანგული ფსიქიატრიის საუკეთესო წარმომადგენლებთან და აქვეყნებს სტატიებს ფრანგულ ფსიქიატრიულ ჟურნალში „evolution psychiatrique“. გაეტან კლერამბო, ანჯელო ჰესნერი, რენე ლაფორგი, ჰენრი კლოდი, ანდრე ბორელი, ევგენი მინკოვსკი ლაკანის გარემოცვას ქმნის.

განსაკუთრებულ გამოცდილებას ლაკანი გაეტან დე კლერამბოსთან იღებს და მისი ყურადღების საგანი კლერამბოს მიერ აღმოჩენილი და აღწერილი მენატლური ავტომატიზმები ხდება. აგრეთვე ლაკანი დასკვნებს აკეთებს ეროტომანიასთნ დაკავშირებით, რომელიც პარანოიის განსაკუთრებულ ფორმას წარმოადგენს.

ლაკანი ინტერესდება ენის დარღვევებით ფსიქოზის დროს, განსაკუთრებით იდეოგენური ნეოლოგიზმებით, რასაც იმ დროისთვის პოლ ჟირო უწოდებდა ფსიქოტურ ენას. ჟაკ ლაკანი სენტ ანის კლინიკაში ფსიქოანალიტიკოსი ფსიქიატრების, ანჯელო ჰესნერისა და ჰენრი კლოდის პოზიციებს იცავს, რის გამოც კონფლიქტში შედის გაეტან კლერამბოსთან. ლაკანი ფორმაციის წლებში განიცდის ფრანგი ინტელექტუალების, ჟორჟ ბატაისა და პიერ ლაროშელის გავლენას. ამავე დროს ინტერესდება სურეალიზმით და სალვადორ დალის შემოქმედებით, რომლის რამდენიმე ლექციას უსმენს პარიზში, რაც ლაკანს კიდევ ერთხელ დააფიქრებს ენის ფუნქციასა და ადგილზე ფსიქოზის დროს.

ევგენი მინკოვსკას რეკომენდაციით ლაკანი 1930 წელს, 30 წლის ასაკში სტაჟირებას გადის ბურგჰოლცის კლინიკის ამბულატორიულ განყოფილებაში, განყოფილებაში რომელიც დაკავშირებულია ბლეილერისა და შემდგომში იუნგის სახელთან.

1933 წელს ლაკანი, როგორც ახალგაზრდა ფსიქიატრი მუშაობას იწყებს ჰენრი რუსელის სახელობის ფსიქიატრიულ დაწესებულებაში.
ლაკანი ინტერესდება პარანოიის საკითხით ფსიქიატრიაში და წერს ნაშრომს სახელწოდებით „პარანოიული ფსიქოზის სტრუქტურა“, სადაც პარანოია განხილულია სტრუქტურალურ კონტექსტში, ხოლო სიმპტომები როგორც პარანოიის, როგორც სტრუქტურის ეფექტი. ლაკანი კვლევის პირველ წლებში განიცდის ფსიქიატრიის დიდი მეტრის ჰენრი ეს გავლენას, ისევე როგორც კარლ იასპერსის და პარანოიის სიმპტომებს უკავშირებს პარანოიის მქონე სუბიექტის სტრუქტურას. ლაკანი ფსიქოზის ფსიქიკური დეტერმინაციის შესახებ აწარმოებს კვლევებს, რაც ამ დროისათვის საფრანგეთში, მიუხედავად ფსიქოანალიზის გავლენისა, არ იყო მიღებული ფსიქიატრების მიერ.

ლაკანი უახლოვდება ცნობილ ფრანგ ფსიქოლოგს, ჯორჟ დიუმას, რომელიც სორბონაში ფსიქოპათოლოგიის კვლევით ლაბორატორიას. სორბონის სივრცე, რომელიც მოგვიანებით დანიელ ლაგაშის მიერაც იქნება ათვისებული, ლაკანისთვის ხდება თავისუფალი დებატებისა და დისკუსიის ადგილი.

ფორმაციის ამ პერიოდში ლაკანის, როგორც ფსიქიატრისა და ფსიქოანალიტიკოსის ბიოგრაფიაში მნიშვნელოვანი მოვლენა ხდება. დანიელ ლაგაში და ჟოზეფ ლევი ლაკანს სთხოვენ დაკავდეს ერთი კლინიკური შემთხვევის მკურნალობით. საქმე ეხება პაციენტს ქალთა განყოფილებიდან, რომელმაც მწვავე ეროტომანიული ფსიქოზის (პარანოიის ერთ-ერთი ფორმა) დროს მძიმე დანაშაული ჩაიდინა. ლაკანი სწორედ ამ შემთხვევას დაეყრდნობა, რომელსაც ის მიუძღვნის კიდეც საკუთარ სადოქტორო ნაშრომს, რომელიც უმნიშვნელოვანესია ფსიქოანალიზისა და ფსიქიატრიის ისტორიაში. სადოქტორო ნაშრომი სახელწოდებით „პარანოიული ფსიქოზი და მისი კავშირი პიროვნებასთან“ ეძღვნება ფსიქოზით დაავადებული ქალის, ემეს შემთხვევის ანალიზს (საქმე ეხება ცნობილი ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსის დიდიე ანზიეს დედას), რომელმაც ცივი იარაღით დაჭრა ცნობილი ფრანგი არტისტი ქალი სცენაზე. ლაკანი ამ ნაშრომში ეყრდნობა სპინოზას და ფროიდის შრომებს, ცდილობს რა დაადასტუროს, რომ პარანოიის სიმპტომები და ფსიქოზი არ წარმოდგენს ფსიქიკური ცხოვრებისა და ცხოველქმედების დეფიციტარულობის შედეგს.

ემას შემთხვევის ანალიზისა და ნაშრომის დაცვის შემდეგ ლაკანი მთლიანად ფსიქოანალიზის უძღვნის საკუთარ მოღვაწეობას და ფაქტიურად ტოვებს ფსიქიატრიას, როგორც ექიმი-ფსიქიატრი, რათა ფსიქოზი როგორც ფსიქოანალიტიკოსმა იკვლიოს.
მოგვიანებით ლაკანი სპინოზასა და კარლ იასპერსის შემდეგ ჰეგელიანიზმის განსაკუთრებულ გავლენას განიცდის, ინტერესდება აგრეთვე ჰაიდეგერის, კოჟევისა და კოირეს შრომებით. ამ ავტორებმა პირდაპირი გავლენა მოახდინეს ლაკანის თეორეტიზაციებზე ფსიქოანალიზში.

ლაკანმა პირადი ანალიზი 1930 წელს, 30 წლის ასაკში რუდოლფ ლოუენშტაინთან დაიწყო.

1933 წ ლაკანი მონაწილეობას, როგორც ექსპერტ-ფსიქიატრი, იღებს პარიზში გახმაურებული შემზარავი მკვლელობის პროცესში. საქმე ეხება მოსამსახურე დები პაპენების მიერ ქალბატონის უსასტიკესი მკვლელობის საქმეს, რომლიც იმ დროისათვის სურდათ აეხსნათ, როგორც კლასობრივი დაპირისპირების შედეგი. დებმა დაასახიჩრეს რა ქალბატონის სხეული, თვალები დასთხარეს მას. ლაკანი ეყრდნობა სადოქტორო ნაშრომში განვითარებულ თეორიას და პაპენების შემთხვევას განიხილავს, როგორც არა წინასწარ განზრახულ აქტს, არამედ თვითდასჯის არაცნობიერი სურვილის რეალიზაციას, რომელიც ბოდვით ჰალუცინატორულ ფორმას იღებს დანაშაულის ჩამდენებისთვის. ლაკანი აზუსტებს, რომ მსხვერპლისთვის ცოცხლად თვალების დათხრა (ენუკლეაცია) პასუხობს სარკისებურ ხატს, საკუთარი თავის სარკისებურ, სპეკულარულ ანარეკლს, როდესაც სარკის ფუნქციას ასრულებს სხვა, დანაწევრებული, დასახიჩრებული სხვა, როგორც პრეოიდიპალური დანაწევრებული, დეზინტეგრირებული სხეული, დანაწევრებული ობიექტი (Objet Morcelé).

1935-37 წლებში ლაკანი აქტიურად არის ჩართული ფილოსოფიურ დისკუსიებში, ესწრება ალექსანდრე კოჟევის ლექციებს ჰეგელის ფენომენოლოგიის შესახებ. ის აქტიურად ურთიერთობს ისეთ ფილოსოფოსებთან, როგორებიც იყვნენ ჟან იპოლიტი, ჟორჟ ბატაი, მორის მერლო პონტი.

1936 წელს ლაკანი იწყებს მუშაობას სარკის სტადიაზე, ფსიქოანალიტიკურ კონცეპტზე, რომელსაც ის წარადგენს საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკური ასოციაციის მე-14 კონგრესზე მარიენბადში. ლაკანის მოხსენების ტექსტი დაიკარგა, თუმცა ზეპირსიტყვიერი მტკიცებულებების მიხედვით, ეს იყო გაბედული ტექსტი, არა ფროიდის უბრალო პერეფრაზირება, არამედ მოხსენება, რომელიც არა ფსიქოანალიტიკოს მკვლევართა შრომებსაც ეყრდნობოდა (მაგალითად, ჰენრი ვალონს). 1935 წლიდან ლაკანი აქტიურად მონაწილეობს პარიზის ფსიქოანალიტიკური საზოგადოების (SPP) ცხოვრებაში.

1937 წელს ლაკანი სენტ-ანის კლინიკის ფარგლებში ფრანგი მწერლის, ანტუან ართოს შემთხვევის მკურნალობით დაკავდება, რომელსაც ის 11 თვის განმავლობაში მკურნალობს.

მეორე მსოფლიო ომის წლებში ლაკანი ჯერ მარსელში ცხოვრობს დროებით მეორე ცოლთან, სილვი ბატაისთან, რომელიც ჯერ კიდევ ოფიციალურ ქორწინებაში იმყოფებოდა ჟორ ბატაისთან. მოგვიანებით ლაკანი ბრუნდება პარიზში და ლილის ქუჩა N 5-ში ფუძნდება და უახლოვდება ჟან-პოლ სარტრს, სიმონ დე ბუვუარს და ალბერ კამიუს.

1949 წელს ციურიხში საერთაშორისო ფსიქოანალიტიკური ასოციაციის  მე-16  კონგრესზე, სადაც ამერიკელები დომინირებდნენ, ფრანგები წარსდგნენ მარი ბონაპარტის, ჟაკ ლაკანის, დანიელ ლაგაშისა და საშა ნახტის სახით. ლაკანმა ამ კონგრესზე წარადგინა მოხსენება სათაურით „სარკის სტადია, როგორც მე-ს (Le je) ფუნქციის მაფორმირებელი“, რომელსაც შემდგომში დაეფუძნა სარკის სტადიის კონცეპტს. მელანი კლაინი ამ კონგრესზე ლაკანს სთავაზობს რომ ამ უკანასკნელმა ფრანგულად თარგმნოს მისი ნაშრომი „ბავშვთა ფსიქოანალიზი“ და ლაკანთან ის ეძებს „პოლიტიკურ“ დასაყრდენს ფსიქოანალიზის ბრიტანულ საზოგადოებაში გაჩაღებული კონფლიქტის ფონზე ანა ფროიდსა და კლაინს შორის.

1949 წელს გამოიცა კლოდ-ლევი სტროსის ნაშრომი „ნათესაობის ელემენტარული სტრუქტურები“.  ფსიქოანალიზისა და ანთროპოლოგიის საერთო პრობლემა იყო ოიდიპოსის საკითხი და ნაშრომი ტოტემი და ტაბუ. ლაკანი ეყრდნობა რა კლოდ-ლევი სტროსს, ამტკიცებს რომ ინცესტის აკრძალვა სიმბოლური და არა ბიოლოგიური მნიშვნელობის აქტია, რაც იმას ნიშნავს, რომ საზოგადოება ეფუძნება მამის სიმბოლურ კანონს და არა ბიოლოგიურ მიზანშეწონილობას. ლაკანი პოულობს გამოსავალს ფროიდიანული ჩიხიდან, რომელიც გულისხმობდა კითხვას: არაცნობიერი ბიოლოგიურ თუ ფსიქიკურ საწყისებს ეფუძნება?   არაცნობიერის კონცეპტი თავისუფლდება ბიოლოგიზმისგან და იძენს ენობრივ სტრუქტურას, ხოლო ოიდიპოსის კომპლექსი ბუნებასთან კი არ არის წილნაყარი, არამედ წარმოადგენს სიმბოლური კონფლიქტის შედეგს, სადაც აღმნიშვნელი უპირატესია აღსანიშნთან მიმართებაში.

1953 წელს ლაკანი  ფილოსოფიის კოლეჯში კითხულობს მოხსენებას „ნევროტიკის ინდივიდუალური მითი“, სადაც ის პირველად იყენებს ტერმინს „მამის სახელი“ (Nom du Père), ისევე როგორც ცნებებს რეალური, სიმბოლური, წარმოსახვითი. განსაკუთრებით აღსანიშნავია, „რომის დისკურსის“ სახელით ცნობილი მოხსენება, რომელიც ლაკანმა ამავე წელს რომში წაიკითხა და ამით ოფიციალურად დაიწყო ფსიქოანალიტიკური სწავლება და სემინარები, რომელსაც ის ათწლეულების განმავლობაში უწყვეტად ახორციელებდა („ენისა და სიტყვის ფუნქცია და ველი ფსიქოანალიზში“. 1953 წ, სექტემბერი).

1953-1954 ლაკანი პირველ ერთ წლიან სემინარს უძღვნის „ფროიდის შრომებს ტექნიკაზე“, ამის მოყვება სემინარი „მე- ფროიდის თეორიაში და ფსიქოანალიტიკურ ტექნიკაში“. ლაკანი ამ წლებში განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს ფროიდის ტექსტებთან დაბრუნებას და მათი ხელახალი გააზრებისკენ მოუწოდებს ფსიქოანალიტიკურ საზოგადოებას. ლაკანი ფროიდის ტექსტებში ეძებს მნიშვნელობებს, აღმოჩენებს, რომლებიც წმინდად ფსიქოანალიტიკურია, „ფროიდიანული“, და არსებობს ბიოლოგიზმისა და ფიზიოლოგიის გარეშე. ამ აქტით ლაკანს სურს ფსიქოანალიზი დააფუძნოს, როგორც დამოუკიდებელი დისციპლინა, რომელსაც საკუთარი ობიექტი და ეპისტემოლოგია გააჩნია, ხოლო არაცნობიერს აფუძნებს როგორც არა ბიოლოგიურ საწყისებზე აღმოცენებულ რეალობას, არამედ როგორც რაღაც ადამიანურზე, ე.ი. სიმბოლურზე დაფუძნებულ ინსტანციას.

1956 წლიდან ლაკანი მიჩნეულია, როგორც სტრუქტურალისტი, რომელიც ლევი სტროსის, როლან ბარტისა და მიშელ ფუკოს გვერდით დგას.

ლაკანის საუბრის მანერა და სტილი, მისი ორიგინალური ფორმულირებები და ნეოლოგიზმები დღემდე გავლენას ახდენს სოციალური მეცნიერებების ენაზე საფრანგეთში.