1900 წელს გამოქვეყნებულ ნაშრომში „სიზმრების ინტერპრეტაცია“ ზიგმუნდ ფროიდი არაცნობიერის ფუნქციონირების კანონზომიერებებს განსაზღვრავს.  სიზმარი დეტერმინირებულია ენისა და კულტურის სუბიექტთან და გააჩნია სტრუქტურა, ისევე როგორც ფორმაციის მექანიზმები, რომლებიც არა მხოლოდ სიზმრისთვის, არამედ მთლიანად სუბიექტის ფსიქიკური ცხოვრებისა და შემოქმედებითი აქტივობისათვის არის დამახასიათებელი. იქამდე ვიდრე დაფუძნდებოდეს არაცნობიერი როგორც პირველადი განდევნისა და ენის შედეგი, იქამდე ვიდრე გაჩნ

ქართულ სალიტერატურო ისტორიაში ალბათ არც ერთი ავტორი არ ასახავს ისე მკაფიოდ მსხვერპლის არჩევისა და მისი შეწირვის პროცესს, როგორც ვაჟა-ფშაველა. მის ნაშრომებში ვლინდება მსხვერპლის, როგორც საზოგადოების ძალადობის ობიექტის, როლის მნიშვნელობა - ვინ არის, ვისაც თემი სწირავს, რატომ სწირავს და რას მეტყველებს ეს მასზე. საქმე გვაქვს განტევების ვაცის მექანიზმთან - კულტურებისთვის დამახასიათებელ ერთგვარ რიტუალურ პროცესთან, რომლის ფუნქციაც თემის კრიზისული მდგომარეობიდან გამოყვანაა, „კარგის“

შესავალი   ფსიქოანალიზის ისტორიას, როგორც წესი, 1900 წლიდან - „სიზმრების ინტერპრეტაციიდან“ - ითვლიან. აღნიშნულ ნაშრომში ფროიდი სიზმარს უყურებს ნევროტიკებთან კლინიკური გამოცდილებიდან მიღებული ცოდნის პრიზმიდან და, ალბათ, შეიძლება ითქვას, რომ მისი აზროვნება პიროვნებაზე და ფსიქოპათოლოგიაზეა მიმართულა. თუმცა ფროიდის ამბიციები მხოლოდ ამ ორი ინტერესით ვერ შემოფარგლებოდა. 1913 წელს ფროიდი გამოსცემს გარდამტეხ ნაშრომს, როგორც ფსიქოლოგიისთვის ასევე ეთნოლოგიისთვის, „ტოტემი და ტაბუს“, რომ